Wystawa Zatopione wsie do zobaczenia w naszym mieście

Z materiałów zebranych podczas badań próbujemy zrekonstruować fragmenty życia codziennego nad dwoma brzegami Zalewu Włocławskiego w latach 60. i 70. XX wieku i wcześniej.

„Zatopione wsie” to projekt realizowany przez Fundację Ari Ari od 2012, w którym przyglądamy się i przysłuchujemy różnym historiom ludzi, mieszkających na przestrzeni ostatnich stu lat nad Wisłą – między Włocławkiem a Płockiem. Dokumentujemy ślady materialne i niematerialne, starając się poznać życie codzienne i tragiczne zdarzenia, które nie omijały społeczności zamieszkujących te tereny. We wrześniu 2013 roku, na restaurowanym cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Mursku, zaśpiewana została przez mieszkańców wsi i okolic ewangelicka kantata pt. „Pieśń do wieczności”, rozbrzmiewająca jeszcze przed II wojna światową w wielu okolicznych miejscowościach. Latem bieżącego roku zebrane zostały fascynujące relacje biograficzne mieszkańców okolic Zalewu Włocławskiego. Większość to opowieści o życiu codziennym z czasów przed i po budowie tamy na Wiśle, z częstymi odniesieniami do pamięci o społecznościach ewangelickich i żydowskich.
Wraz z młodymi ludźmi z Włocławka, dzięki pomocy kilkunastu mieszkańców Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej, udało się zebrać blisko pięćdziesiąt wywiadów i bezpośrednich relacji.

Rozmawialiśmy z mieszkańcami miejscowości położonych w pobliżu Zalewu Włocławskiego: Adaminowo, Bachorzewo, Bobrowniki, Brwilno Dolne, Dąb Mały, Dąb Polski,
Dobrzyń nad Wisłą, Gnojno, Józefowo, Karolewo, Kruszyn, Krzewent, Lisek, Ładne, Łochocin,
Łęg Witoszyn, odzerowo, Mursk, Murzynowo, Nowa Wieś, Osiek, Płock, Rybitwy, Smólnik, Soczewka, Stary Bógpomóż, Telążna Leśna, Uniejewo, Wistka Królewska i Włocławek.

Materiał prezentowany podczas wystaw dotyczy przede wszystkim życia nad brzegiem rzeki
i nadwiślańskich wyspach – Bachorzewo i Uniejewo – zatopionych podczas budowy zapory wodnej we Włocławku. Mieszkańcy opowiadali, jakie znaczenie dla nich, ich rodzin
i sąsiadów miała Wisła dawniej, a jakie tuż po budowie tamy i dziś. Zebraliśmy relacje rybaków, marynarzy, ludzi pracujących przy budowie tamy i przesiedleńców z zatapianych terenów. Dowiedzieliśmy się, jak wyglądała droga na targowisko we Włocławku, rekreacja na nadwiślańskich plażach, zatopiony kościół ewangelicki i jak powstawała tama. Zebrane fotografie i dokumenty uzupełniają historie mówione, pozwalające chociaż w części odtworzyć obraz życia codziennego w tamtym regionie od lat 20. XX wieku po dzień dzisiejszy.

Wszystkie nagrania zostaną udostępnione na stronie internetowej projektu, pełne wersje przekazaliśmy Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią, a materiał ikonograficzny Archiwum Państwowemu w Toruniu, Oddział we Włocławku.

Spotkanie odbędzie sie 22 stycznia (środa) w Archiwum Państwowym w Toruniu, oddział we Włocławku.

Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w wydarzeniach.